Czego potrzebujemy, aby prawidłowo się rozwijać?

Jako dzieci jesteśmy zależni od rodziców, w tym od ich działań i decyzji dotyczących nas. Najważniejszym zadaniem naszych opiekunów jest spełnianie podstawowych potrzeb, które stanowią fundament zdrowego i prawidłowego rozwoju.

Ilustracja przedstawia sześć podstawowych potrzeb dziecka – bezpieczeństwo, autonomię, bliskość, autoekspresję, poczucie własnej wartości i racjonalne granice – które warunkują jego prawidłowy rozwój.

Jakie to są potrzeby?

  1. Poczucie bezpieczeństwa

W bezpiecznym domu rodzice są dostępni emocjonalnie oraz fizycznie. Dziecko, które czuje się bezpiecznie, jest w stanie odprężyć się i zaufać, że opiekunowie zareagują na jego potrzeby, gdy zajdzie taka potrzeba.
Jeśli dziecko nie zazna poczucia bezpieczeństwa, w dorosłości mogą być dla niego pociągające relacje i sytuacje pełne chaosu.

  1. Poczucie autonomii

W domu, który wspiera autonomię, dziecko jest zachęcane do samodzielnych działań i eksplorowania otoczenia. Ta umiejętność rozwija się, gdy dziecko stopniowo oddziela się od opiekunów oraz gdy ma możliwość podejmowania własnych decyzji.
Jeśli ta potrzeba nie jest wystarczająco zaspokojona, w dorosłości możesz postrzegać świat jako niebezpieczny. Możesz mieć trudności z poleganiem na sobie i skłonność do uzależniania swoich decyzji od innych.

3. Potrzeba kontaktu z innymi

Jest zaspokajana poprzez kształtowanie więzi dziecka z opiekunem. Obejmuje m.in. okazywanie miłości, wyrozumiałości, czułości, uwagi, zrozumienia i szacunku. Innymi słowy, wszystko, co sprawia, że dziecko czuje się blisko swoich rodziców, daje podstawy do poczucia przynależności.
Jeśli potrzeba kontaktu z najbliższymi nie zostanie zaspokojona, w dorosłości możesz mieć skłonność do dystansowania się i unikania głębszych relacji.

  1. Potrzeba autoekspresji

Odnosi się do swobody w wyrażaniu siebie takim, jakim jesteśmy. Obejmuje m.in. wyrażanie swoich uczuć, zainteresowań i stylu. Dzięki zaspokojeniu tej potrzeby działamy spontanicznie, bez wewnętrznych blokad i sztywności. Nie boimy się mówić o swoich preferencjach i potrzebach.
Jeżeli dorastałeś w rodzinie, gdzie Twoja potrzeba autoekspresji nie była szanowana, w dorosłości możesz mieć trudności z wyrażaniem siebie w pełni i autentycznie.

  1. Potrzeba świadomości własnej wartości

Poczucie własnej wartości jest silnie związane z poczuciem bycia szanowanym i kochanym przez najbliższe osoby. Kiedy ta potrzeba jest zaspokojona, dziecko czuje się pewne siebie i chętnie dzieli się swoimi osiągnięciami z opiekunami, bo wie, że spotka się z uznaniem, a nie krytyką czy odrzuceniem.
Jeśli ta potrzeba nie zostanie spełniona, w dorosłości możesz zmagać się z niepewnością w różnych obszarach życia – np. w pracy lub w bliskich relacjach. Możesz czuć się gorszy, niewystarczający, być wrażliwy na krytykę i unikać wyzwań.

  1. Potrzeba doświadczania racjonalnych ograniczeń

Dzięki zaspokojeniu tej potrzeby dziecko uczy się brać pod uwagę potrzeby innych, a także rozwija umiejętność samokontroli i samodyscypliny. Rodzice stawiają rozsądne granice i konsekwentnie się ich trzymają, okazując troskę poprzez brak pobłażliwości dla niedozwolonych zachowań.
Jeżeli w Twoim domu nie stawiano Ci granic, a rodzice nie nadzorowali Cię w sposób adekwatny do Twojego wieku, możesz mieć trudności z samokontrolą i samodyscypliną.

Warto pamiętać, że nawet jeśli w dzieciństwie nie otrzymaliśmy wszystkiego, co było nam potrzebne, mamy możliwość pracy nad sobą i budowania zdrowszych schematów w dorosłości.

W Instytucie Społecznego Rozwoju zapewniamy wsparcie w procesie samopoznania i rozwoju osobistego. Zapraszamy 🙂

Instytut Społecznego Rozwoju Sp. z o.o.

ul. Sobieskiego 11
40-082 Katowice

Nasi partnerzy